เหมินเสิน หมึ่งซิ้ง เทพเจ้าผู้คุ้มครองประตู

ในช่วงก่อนวันเทศกาลตรุษจีน นอกจากจะมีการไหว้ส่งเทพเจ้าเตาไฟขึ้นสู่สวรรค์ การทำความสะอาดบ้าน การติดกลอนคู่ หรือตุ้ยเหลียน การติดคำว่าฝู กลับหัวเพื่อความเป็นมงคลภายในบ้าน รวมถึงการประดับภาพปีใหม่แล้ว

ชาวจีนยังมีธรรมเนียมในการเปลี่ยนรูป เหมินเสิน หรือหมึ่งซึ้ง เทพเจ้าผู้คุ้มครองประตู เพื่อเตรียมพร้อมรับเทศกาลตรุษจีนอีกด้วย

สำหรับความเชื่อเรื่องการบูชาเหมินเสิน หรือเทพเจ้าผู้คุ้มครองประตูนั้น

เชื่อกันว่า การติดภาพ เหมินเสิน จะช่วยป้องกันขับไล่สิ่งชั่วร้าย และปกปักษ์รักษาสถานที่

โดยตามความเชื่อของชาวจีนโบราณเหมินเสิน หรือมึ้งซึ้ง นั้น ถือเป็น 1 ใน 5 เทพเจ้าประจำบ้าน ได้แก่ เทพเจ้าแห่งประตู เทพเจ้าเตาไฟ เทพเจ้าบ่อน้ำ เทพเจ้าสุขา และ เทพเจ้าช่องแสงบนหลังคา

ทั้งนี้ เทพเจ้าประตู หมึ่งซิ้งหรือ เหมินเสิน นั้น ถือเป็นความเชื่อของชาวจีนมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่ในสมัยจีนโบราณ

ในวันส่งท้ายปีเก่าหรือวันฉูซี 除夕 ชาวจีนมีธรรมเนียมในการติดเหมินเสิน เทพเจ้าผู้คุ้มครองประตู

เหมินเสิน มีประวัติความเป็นมาค่อนข้างยาวนาน ในอดีตกาลจะถือตัวประตูเป็นเทพเจ้าโดยตรง จนกระทั่งหลังสมัยราชวงศ์ฮั่น จึงได้ปรากฏการใช้ภาพคนมาเป็นตัวแทนเทพเจ้า โดยใช้ภาพนักรบ ผู้กล้า คือ เฉิงชิ่ง และจิงเคอ (จิงเคอ มือสังหารจิ๋นซีฮ่องเต้ ในยุคจ้านกั๋ว)

ต่อมาในสมัยราชวงศ์ใต้และเหนือ จะเป็นภาพคู่เทพเจ้าสองพี่น้อง คือเสินถู 神荼 ยูไล 郁垒

เมื่อถึงในสมัยราชวงศ์ถัง มีการใช้ภาพของ ฉินซูเป่า 秦叔宝 และอวี้ฉือจิ้งเต๋อ 尉迟敬德 สองขุนพลของฮ่องเต้ถังไท่จงมาเป็นเหมินเสิน ตามนิยายจีนเรื่องไซอิ๋ว

เมื่อถึงยุค 5 ราชวงศ์ ได้เริ่มมีการนำภาพของ จงขุย 钟馗 เทพผู้ปราบภูตผีปีศาจ มาติดเพื่อเป็นสิริมงคลด้วย

หลังราชวงศ์ซ่ง ยังมีการติดภาพเหมินเสิน แต่เพิ่มการประดับตกแต่งบ้านเรือนให้สวยงามขึ้น ในห้องรับแขกและห้องนอนจะมีการติดภาพ ซานซิง 三星 สามมหาเทพแห่งเต๋า | ฮก ลก ซิ่ว 福禄寿 | ภาพพระพุทธเจ้า 3 พระองค์ ซันเป่าฝอ 三宝佛 ด้วย

ในสมัยราชวงศ์หมิง จะมีการติดภาพเหมินเสิน ในวันที่ 30 ของทุกปี ก่อนเริ่มต้นเทศกาลตรุษจีน และมีการติดภาพเทพเจ้าแห่งโชคลาภ และภาพเทพเจ้าจงขุย ไว้ภายในอาคาร

ต่อมาในสมัยสมัยราชวงศ์ชิง ได้มีการปฏิบัติตามธรรมเนียมของราชวงศ์หมิง แต่แทนที่จะ “ติดภาพ” เหมินเสิน ได้เปลี่ยนเป็น “แขวนภาพ” เหมินเสิน ไว้ที่ประตูแทน โดยจะมีการแขวนภาพคู่ของเหมินเสินไว้ที่ประตูต่าง ๆ ภายในพระราชวัง โดยจะแขวนไว้ไม่นำออก จนถึงวันที่ 3 เดือน 2 ตามปฏิทินจีน

ภาพเทพเจ้าผู้คุ้มครองประตู ของราชวงศ์ชิง ในพระราชวังต้องห้าม