วันเซี่ยจื้อ 夏至 Summer Solstice เป็นฤดูกาลที่ 10 ใน 24 ฤดูกาลจีน เกิดขึ้นในประมาณวันที่ 21 มิถุนายน ของทุกปี องศาดวงอาทิตย์ 90°
วันครีษมายัน หรือ วันอุตรายัน (summer solstice)
วันเซี่ยจื้อ คือ วันครีษมายัน (ครี-สะ- มา-ยัน) หรือ วันอุตรายัน หรือในภาษาอังกฤษเรียกว่า วัน summer solstice ในวันนี้โลกจะหันขั้วโลกเหนือเข้าหาดวงอาทิตย์มากที่สุดและหันขั้วโลกใต้ออกห่างดวงอาทิตย์มากที่สุด ทำให้ในซีกโลกเหนือ ในช่วงกลางวันจะมีเวลายาวนานที่สุด ส่วนทางซีกโลกใต้ จะเป็นวันเริ่มต้นฤดูหนาวจะมีกลางคืนยาวนานที่สุด
ชมแสงเหนือที่จุดเหนือสุดของจีน
ในวันเซี่ยจื้อนี้ ในเมืองโม่เหอ ในมณฑลเฮย์หลงเจียง ซึ่งเป็นบริเวณพื้นที่เหนือสุดของประเทศจีน อยู่ติดกับประเทศรัสเซีย หากโชคดีอาจมีโอกาสได้เห็นแสงเหนือ และพระอาทิตย์เที่ยงคืนได้
วันไหว้ขนมบ๊ะจ่างและเทศกาลแข่งเรือมังกร การไหว้ขนมบ๊ะจ่างและเทศกาลแข่งเรือมังกร เกิดขึ้นในช่วงวันเซี่ยจื้อ
สามช่วงเวลาในวันเซี่ยจื้อ 夏至有三候：一候鹿角解；二候蝉始鸣；三候半夏生。
สัญญาณแรก เมื่อเขาของกวางหลุดร่วง สัญญาณที่สองคือเมื่อจั๊กจั่นเริ่มร้อง และสัญญาณที่สามคือเมื่อต้นปั้นเซี่ย เติบโต
อาหารการกินในวันเซี่ยจื้อ
วันเซี่ยจื้อ ถือเป็นช่วงฤดูร้อน มีช่วงเวลากลางวันที่ยาวนาน ดังนั้นอาหารการกินส่วนใหญ่ในวันเซี่ยจื้อ จึงมีฤทธิ์เย็น ได้แก่
เหลียงผี 凉皮 ก๋วยเตี๋ยวเย็น เหลียงเฟิ่น 凉粉 บะหมี่เย็น
มีความเชื่อกันว่า ให้กินเกี๊ยวในวันตงจื้อ และกินเส้นหมี่ในวันเซี่ยจื้อ 冬至吃饺子，夏至吃面 โดยบะหมี่ที่นิยมรับประทานในช่วงวันเซี่ยจื้อ เรียกว่า เซี่ยจื้อเมี่ยน เป็นอาหารฤทธิ์เย็น
เหลียงผี 凉皮 Cold Skin Noodle ก๋วยเตี๋ยวเย็น เป็นอาหารพื้นเมืองของชาวฮั่นในเขตกวนจง นิยมทานกันมากทางภาคเหนือ โดยแต่ละพื้นที่ก็จะมีวิธีการทำและรสชาติที่แตกต่างกันไปตามวัตถุดิบในท้องถิ่น เหลียงผีที่มีชื่อเสียงคือ เหลียงผีของส่านซี เหอหนาน และกานซู่
เหลียงเฟิ่น 凉粉 ภาษาไทยเรียกว่า ข้าวแรมฟืน เป็นของว่างที่ทำถั่ว ลักษณะเหมือนเยลลี่ พบได้ทั้งแบบ หั่นเป็นเส้นเหมือนก๋วยเตี๋ยว และหั่นเป็นก้อนสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ รสชาติ แตกต่างกันไปตามถั่วที่ใช้ทำผงเยลลี่
นอกจากการกินบะหมี่เย็นแล้ว ชาวจีน ยังนิยมรับประทาน สมุนไพรแก้ร้อนใน เรียกว่าเหลียงฉา 凉茶 ซึ่งสมุนไพรแก้ร้อนใน ที่คนไทยน่าจะรู้จักกันดีคือ น้ำจับเลี้ยง 杂凉水 1 ในวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของชาวกวางตุ้ง
สำนักงานราชบัณฑิตยสถานเคยนิยามไว้ว่า จับเลี้ยง หมายถึงสมุนไพร 10 อย่างที่เชื่อว่ามีสรรพคุณทำให้ร่างกายเย็น ประกอบไปด้วย ดอกงิ้ว ดอกเก็กฮวย เม็ดเพกา ใบบัว รากบัว หญ้าคา ฮวยฮุ่ง แชโกวเฉ่า แชตี่ และโหล่วเก็ง และบางครั้งก็ใส่ผลหล่อฮั่งก้วย ด้วย
ลิ้นจี่ 荔枝
ลิ้นจี่ ถือผลไม้ฤดูร้อน โดยลิ้นจี่ที่ได้รับความนิยมในประเทศจีน คือ ลิ้นจี่กว่างตง ซึ่งเดิมคือเมืองหลิ่งหนาน
ซูซื่อ กวีจีน สมัยราชวงศ์ซ่งเคยเขียนกลอน食荔枝 กล่าวถึงลิ้นจี่ไว้ว่า “หากได้ลิ้มรสลิ้นจี่ 300 ลูกทุกวัน ข้ายินดีจะอยู่ที่หลิ่งหนาน ตลอดไป” 日啖荔枝三百颗，不辞长作岭南人。
ไข่ใบชา 茶叶蛋 ในภาษาอังกฤษ เรียกว่า tea egg หรือ marble eggs เนื่องจากของเหลวที่ใช้ในการปรุงอาหารจะซึมผ่านรอยแตกแล้วทิ้งรอยคล้ายหินอ่อนไว้
ไข่ใบชาถือเป็นอาหารว่าง ทำโดยการต้มไข่แล้วนำมาทุบเปลือกให้แตกเล็กน้อย จากนั้นนำไปต้มต่อในน้ำซุปที่มีส่วนผสมของใบชา, ซีอิ๊ว, และเครื่องเทศต่างๆ ทำให้ไข่มีรสชาติและสีสันที่เป็นเอกลักษณ์
ติดตามเรื่องเล่าจีนได้ที่ ช่อง Chinatalks และ Fanpage Chinatalks
