ไม้ขักขระ 锡杖 หรือที่เรียกกันในภาษาไทยว่า ไม้เท้าสำหรับพระ หรือ ไม้เท้าสำหรับภิกษุ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในศาสนาพุทธ โดยเฉพาะในนิกายมหายาน โดยทั่วไปแล้วจะมีลักษณะเป็นไม้เท้าที่มีห่วงโลหะติดอยู่ที่ส่วนปลาย ซึ่งจะส่งเสียงดังเมื่อมีการเคลื่อนไหว
ลักษณะไม้เท้า มีสองประเภทหลัก คือ
ไม้เท้าสองง่ามสิบสองวงแหวนสร้างโดยพระกัสสปะพุทธเจ้า ไม้เท้าสองง่ามนี้แสดงถึงสัจธรรมสองประการ คือ ความจริงและสัจธรรม
.jpg)
ส่วนไม้เท้าสี่ง่ามสิบสองวงแหวนสร้างโดยพระศากยมุนีพุทธเจ้า ไม้เท้าสี่ง่ามแสดงถึงสัจธรรมสี่ประการ คือ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค
.jpg)
วัตถุประสงค์หลักของการใช้ไม้ขักขระ 锡杖
แจ้งการมาถึง : เสียงจากไม้ขักขระช่วยให้ผู้คนรู้ว่าพระสงฆ์กำลังเดินทางมาถึง ทำให้พวกเขาสามารถเตรียมตัวเพื่อต้อนรับหรือทำบุญ
ป้องกันสัตว์: เสียงดังจากไม้ขักขระสามารถช่วยขับไล่สัตว์ต่างๆ ที่อาจเป็นอันตรายต่อพระสงฆ์ที่กำลังเดินทาง
การปฏิบัติธรรม: ในบางครั้ง ไม้ขักขระอาจใช้เป็นอุปกรณ์ช่วยในการกำหนดจังหวะขณะสวดมนต์หรือทำสมาธิ