สำนวนจีน เงางูในจอกเหล้า

เงางูในจอกเหล้า 杯弓蛇影 เป็นสำนวนจีน เปย 杯 หมายถึง แก้ว/จอก กง 弓 หมายถึง คันธนู เสอ 蛇 หมายถึง งู
หยิ่ง 影 หมายถึงเงา

ที่มาของสำนวนจีนมาจากบันทึกเฟิงสูทง 风俗通义·怪神 โดย อิงเซา 应劭 ในสมัยราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เล่าเรื่องราวว่า

ในสมัยราชวงศ์จิ้น มีขุนนางคนหนึ่งมีนามว่า เล่อ กวง 乐广 เป็นคนที่ชอบคบหาเพื่อนฝูง และชอบเชิญเพื่อนฝูงมางานเลี้ยงที่บ้าน ครั้งหนึ่ง ในวันเซี่ยจื้อ เล่อ กวงได้จัดงานเลี้ยงที่บ้าน และเชิญเหล่าเพื่อนฝูงมากินเลี้ยง

เพื่อนในงานเลี้ยงของเขาคนหนึ่ง ได้บังเอิญเห็นว่ามีงูอยู่ในจอกสุราของเขา แต่เนื่องจากด้วยความเกรงใจเล่อ กวง เจ้าของงานเลี้ยง ประกอบกับในงานเลี้ยงมีคนอยู่หลายคน เขาจึงจำเป็นต้องดื่มสุราในจอกเหล้านั้น เมื่อดื่มเสร็จแล้วเพื่อนคนนั้นของเล่อกวงก็ขอตัวกลับบ้านทันที โดยไม่บอกกล่าวอะไรต่อ จนทำให้เล่อ กวงสงสัย

ต่อมาอีกหลายวัน เล่อ กวง สังเกตว่า เพื่อนคนนั้นของเขาหายหน้าหายตาไป จึงไปเยี่ยมที่บ้าน ปรากฎว่า เพื่อนของเขาล้มป่วยหนัก

เล่อกวงได้สอบถามที่มาที่ไปของอาการป่วย แต่เพื่อนของเขาก็อึกอักไม่ยอมตอบ จนเล่อกวงสอบถามอยู่หลายครั้ง เพื่อนของเขาจึงได้เล่าให้ฟังว่า

ในวันที่อยู่ในงานเลี้ยง เขาเห็นว่าในจอกสุรามีงูอยู่ เขาจึงรู้สึกกลัวมาก แต่พอดีว่าในงานทุกคนคะยั้นคะยอให้เขาดื่มสุรา ด้วยความเกรงใจและเกรงว่าจะเสียมารยาท เขาจึงจำเป็นต้องดื่มสุราที่มีงูลงไป

นับแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อคิดว่าในท้องของตนเอง มีงูอยู่ ก็รู้สึกอยากจะอาเจียนตลอดเวลา ไม่อยากอาหาร จึงล้มป่วย

เล่อ กวง เมื่อได้ฟังต้นเหตุของอาการป่วย ก็สงสัยว่า เหตุใดจึงมีงูอยู่ในจอกสุราในบ้านของตนเองได้ เมื่อกลับทุกบ้าน เขา ก็เดินคิดไปถึงห้องที่จัดงานเลี้ยง แล้วไปพบเห็นคันธนู ที่แขวนประดับอยู่ที่ฝาผนัง

เล่อ กวง จึงคิดได้ว่า คันธนูนี้ น่าจะมีความเกี่ยวข้องกัน ดังนั้น เล่อกวงจึง รินสุรา วางไว้ที่โต๊ะที่จัดงานเลี้ยง แล้วลองยืนสลับตำแหน่ง ไปยังที่นั่งของเพื่อนของเขา จึงพบว่า เงาสะท้อนของคันธนูนั้น ปรากฎอยู่ในจอกสุรา และเนื่องจากสุราเป็นของเหลว เมื่อรินไปยังจอก จึงมีการเคลื่อนไหว คล้ายกับงูตัวเล็ก ๆ อยู่ในจอกเหล้า

เมื่อค้นพบความจริง และเพื่อต้องการแก้ไขความเข้าใจผิด

เล่อ กวง จึงเชิญเพื่อนคนที่ป่วย มาที่บ้าน แล้วเชิญให้นั่งในตำแหน่งเดิม พร้อมกับรินสุราให้ เพื่อนเขาก็ร้องด้วยความตกใจ ว่า เห็นงู

เล่อ กวง ได้ยินก็หัวเราะ แล้วชี้ไปยังคันธนูที่ฝาผนัง บ้าน พร้อมบอกให้เพื่อนเขาหันไปดู เพื่อนเขาจึงได้เข้าใจว่า งูที่เห็นในจอกเหล้านั้น แท้ที่จริงแล้ว คือเงาของคันธนูนั้น

เมื่อเพื่อนขอเขาทราบดังนี้แล้ว ความกังวลใจทั้งหลาย ว่ามีงูอยู่ในท้อง ก็พลันสลายไป อาการป่วยของเขาจึงหายดีในที่สุด

เงางูในจอกเหล้า 杯弓蛇影 จึงเป็นสำนวนจีน ใช้เปรียบเทียบกับคนที่ตกใจกลัวไปกับจินตการที่ตนเองสร้างขึ้น หมายถึงคนขวัญอ่อน หรือคนที่ตกใจง่าย