ในทางการแพทย์แผนจีน ภาวะที่มีความชื้นสะสมในร่างกายมากเกินไป ถือเป็นสภาวะที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูฝน ซึ่งมีความชื้นในอากาศสูง
ความชื้นในร่างกายมากเกินไปสามารถนำไปสู่ปัญหาสุขภาพต่างๆ เช่น อาการเหนื่อยล้า เบื่ออาหาร ท้องอืด ท้องเสีย หรืออาการปวดเมื่อยตามข้อ
สาเหตุของความชื้นในร่างกาย
1. ความชื้นจากภายนอก ฝนตก อากาศชื้น การอยู่ในที่อับชื้น หรือการสวมใส่เสื้อผ้าเปียกชื้นเป็นเวลานาน สามารถทำให้ความชื้นเข้าสู่ร่างกายได้
2. ความชื้นจากภายใน การทำงานของม้ามและระบบย่อยอาหารที่ไม่สมดุล ทำให้เกิดการสะสมของน้ำและของเหลวในร่างกาย
3.การรับประทานอาหาร การรับประทานอาหารฤทธิ์เย็น เช่น น้ำแข็ง น้ำเย็น หรืออาหารที่มีรสจัด หวานจัด มันจัด เค็มจัด เผ็ดจัด มากเกินไป อาจส่งผลต่อการทำงานของม้ามและทำให้เกิดความชื้นได้
4. พฤติกรรม การพักผ่อนไม่เพียงพอ การไม่ออกกำลังกาย หรือการใช้ชีวิตที่ไม่มีความสมดุล ก็สามารถส่งผลต่อการเกิดความชื้นในร่างกายได้เช่นกัน
อาการที่บ่งชี้ว่าร่างกายมีความชื้น
อาการทางระบบย่อยอาหาร : ท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นท้อง ท้องเสีย เบื่ออาหาร
อาการทางร่างกาย: เหนื่อยง่าย รู้สึกตัวหนัก ปวดเมื่อยตามข้อ ศีรษะหนัก ตัวบวม
อาการทางผิวหนัง : ผิวหนังอับชื้น เป็นผื่นคัน
อาการอื่น ๆ : ลิ้นมีฝ้าขาวหนา เหนียว ปากเหนียว
การดูแลสุขภาพเมื่อร่างกายมีความชื้น
1. หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง หลีกเลี่ยงความชื้นจากภายนอก เช่น การอยู่ในที่อับชื้น หรือการสวมใส่เสื้อผ้าเปียกชื้น
2. ปรับอาหาร เน้นการรับประทานอาหารฤทธิ์อุ่น เช่น ขิง ลำไย พุทราจีน หลีกเลี่ยงอาหารฤทธิ์เย็น และอาหารที่มีรสจัด
3. ออกกำลังกาย การออกกำลังกายเป็นประจำ ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น และขับความชื้นได้
4. พักผ่อนให้เพียงพอ การนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูตัวเองได้ดีขึ้น
5. ปรึกษาแพทย์แผนจีน หากมีอาการที่บ่งชี้ว่าร่างกายมีความชื้น ควรปรึกษาแพทย์แผนจีนเพื่อรับการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม
หลักการรักษาตามแพทย์แผนจีน
ขับความชื้น : การใช้สมุนไพรหรือวิธีการอื่นๆ เพื่อขับความชื้นออกจากร่างกาย
บำรุงม้าม : การเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับม้าม เพื่อให้สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
อาหารที่ช่วยขับความชื้น ได้แก่ อาหารรสจืดและมีฤทธิ์เย็น เช่น ลูกเดือย ถั่วแดง ฟักทอง มะระ รวมถึงอาหารรสอุ่น เช่น ขิง พริกไทย และ ผิวส้มจีน นอกจากนี้ การดื่มน้ำอุ่นและรับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ๆ ก็ช่วยให้ระบบย่อยทำงานได้ดีขึ้น
