ซานไห่จิง 山海经 คัมภีร์ขุนเขาและท้องทะเล

ชาน ไห่ จิง หรือ คัมภรี์ขุนเขาและท้องทะเล เป็นหนังสือโบราณสมัยก่อนราชวงศ์ฉิน (ประมาณ 400 ปี ก่อนคริสตกาล) เป็นหนังสือบันทึกเกี่ยวกับเรื่องราวของ เทพนิยาย , ปีศาจ, สัตว์ประหลาด, นิทานปรัมปรา ตลอดจนด้านภูมืศาสตร์และด้านวัฒนธรรม ในยุคโบราณของจีน หนังสือเล่มนี้ได้สูญหายไปและได้ถูกค้นพบและรวบรวมขึ้นอีกครั้งในสมัยราชวงศ์ฮั่น

ฉบับดั้งเดิม เป็นม้วนภาพเรียกว่า ภาพคัมภีร์ทะเลขุนเขา ซานไห่ถูจิง 山海图经 แต่หายสาบสูญไป

คัมภีร์นี้บันทึกเรื่องราวต่าง ๆเกี่ยวกับ เทพนิยาย ตำนานเทพต่าง ๆ ความเชื่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ คาถามนต์พิธีของมนุษย์โบราณ เรื่องธรรมชาติวิทยาของพันธุ์พืช-สัตว์ สมุนไพร ภูมิศาสตร์ แร่ธาตุธรณีวิทยา มีเนื้อหาแผ่นดินผืนน้ำ ภูเขา ทะเลแม่น้ำ เป็นการรวบรวมข้อเขียนเกี่ยวกับตำนาน ที่แต่งขึ้นหลายครั้งหลายวาระหลายนักประพันธ์ ไม่มีความชัดเจนเรื่องผู้ประพันธ์

ฉบับล่าสุดรวบรวมเสร็จในสมัยราชวงศ์ฮั่น ถูกนำมาอ้างอิงเป็นส่วนหนึ่งในตำนานบรรพบุรุษของหลิวปัง ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ฮั่น และอ้างอิ่งในหนังสือประวัติศาสตร์จีนที่ฉบับ ซือหม่าเชียน นักประวัติศาสตร์จีน

คัมภีร์โบราณนี้เนื้อหาแบ่งเป็น 18 บท ด้วยเรื่องราว 4 หมวด หมวดว่าด้วยภูเขา 5 บท หมวดว่าด้วยทะเลมี 8 บท
หมวดว่าด้วยสัตว์โลกมี 4 บท หมวดภูมิภาคในท้องทะเลอีก 1 บท เนื้อหาครอบคลุมพื้นที่ 100 กว่ารัฐโบราณในอดีต ด้วยอักษร 31,000 ตัว ขุนเขา 550 แห่ง ช่องทางน้ำ 300 แห่ง.

山海经奇