ถั่งเช่า (Cordyceps) หรือที่รู้จักกันในชื่อ หญ้าหนอน เป็นสมุนไพรจีนที่ถูกใช้เป็นยาอายุวัฒนะและยาบำรุงกำลังมาอย่างยาวนานนับพันปี ด้วยคุณสมบัติอันเป็นเอกลักษณ์และสรรพคุณที่ครอบคลุมหลายด้าน ทำให้ถั่งเช่าได้รับการยกย่องให้เป็นราชาแห่งสมุนไพร
ถั่งเช่า เรียกเป็นภาษาจีนว่า ตงฉงเซี่ยเฉ่า หมายถึง ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นหญ้า
ตงฉง หมายถึง หนอนฤดูหนาว เนื่องจากถั่งเช่าเดิม คือหนอนผีเสื้อ เมื่อถึงในฤดูหนาว ถูกเข้าอาศัยโดยเห็ดปรสิตและถูกดูดซับสารอาหารจนตาย ต่อมาเนื้อเยื่อและเปลือกของตัวหนอนจะรวมตัวกับเส้นใยของเห็ดรา เพื่อสร้างกลุ่มใยรา ในช่วงนี้ลักษณะรูปร่างยังคงเหมือนตัวอ่อนของผีเสื้อจึงเรียกว่า หนอนฤดูหนาว – ตังถั่ง หรือตงฉง
เซี่ยเฉ่า หมายถึง หญ้าฤดูร้อน โดยตงฉง หรือหนอนฤดูหนาว เมื่อถูกใยราปกคลุม และเริ่มเจริญเติบโตขึ้น ผ่านช่วงฤดูใบไม้ผลิจนเข้าฤดูร้อนแล้ว รา ซึ่งถือเป็นพืช จึงงอกออกจากส่วนหัวของหนอน แล้วยื่นโผล่พ้นจากพื้นดินมาเพื่อหาแสงอาทิตย์ เป็นที่มาของชื่อ หญ้าฤดูร้อน แห่เช่า หรือเซี่ยเฉ่า
ถั่งเช่าธรรมชาติมักพบในพื้นที่ภูเขาสูงและมีอากาศหนาวเย็นในแถบเทือกเขาหิมาลัยของทิเบตและจีน ทำให้เป็นสมุนไพรที่หายากและมีราคาสูงมาก
ปัจจุบันจึงมีการเพาะเลี้ยงถั่งเช่าในห้องปฏิบัติการอย่างแพร่หลาย โดยสายพันธุ์ที่นิยมเพาะเลี้ยงคือ ถั่งเช่าสีทอง (Cordyceps militaris) ซึ่งมีสารสำคัญออกฤทธิ์ทางยาเช่นเดียวกัน
สรรพคุณและประโยชน์ต่อสุขภาพ
ถั่งเช่าอุดมไปด้วยสารชีวภาพที่มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายชนิด โดยเฉพาะ คอร์ไดเซปิน (Cordycepin) และ อะดีโนซีน (Adenosine) ซึ่งเป็นสารออกฤทธิ์หลักที่ได้รับการศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่อง ประโยชน์เด่น ๆ ของถั่งเช่า ได้แก่:
บำรุงกำลังและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของร่างกาย: ถั่งเช่าช่วยต้านอาการอ่อนเพลีย ทำให้ร่างกายรู้สึกสดชื่น มีพลังงาน และช่วยเพิ่มความทนทานในการออกกำลังกาย ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่ทำให้นักกีฬาหลายคนให้ความสนใจ
ส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน: ช่วยกระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาว ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายแข็งแรงขึ้น และอาจช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคร้ายแรงบางชนิดได้
บำรุงไตและตับ: เชื่อกันว่าถั่งเช่ามีส่วนช่วยในการฟื้นฟูและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของไต ช่วยในการขับสารพิษออกจากร่างกาย (Detox) และบำรุงการทำงานของตับ
เพิ่มการไหลเวียนโลหิต: สารสำคัญในถั่งเช่าช่วยให้การไหลเวียนเลือดในร่างกายคล่องตัวขึ้น เพิ่มปริมาณออกซิเจนที่ส่งไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะหัวใจและสมอง
ปรับสมดุลระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด: มีงานวิจัยที่ชี้ให้เห็นว่าถั่งเช่าอาจมีส่วนช่วยในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในภาวะสมดุล และช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล
เพิ่มสมรรถภาพทางเพศ: ด้วยสรรพคุณในการบำรุงกำลังและกระตุ้นการไหลเวียนโลหิต ทำให้ถั่งเช่าได้รับสมญานามว่า “ไวอากร้าแห่งเทือกเขาหิมาลัย” เนื่องจากมีส่วนช่วยกระตุ้นสมรรถภาพทางเพศและเพิ่มความต้องการทางเพศในทั้งชายและหญิง
ข้อควรระวังในการเลือกซื้อ
แม้ว่าถั่งเช่าจะมีประโยชน์มากมาย แต่ผู้บริโภคควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์จากแหล่งที่น่าเชื่อถือ และควรสังเกตชนิดของถั่งเช่า เพราะถั่งเช่าที่เพาะเลี้ยง (สีทอง) และถั่งเช่าธรรมชาติ (ทิเบต) อาจมีสารสำคัญในปริมาณที่แตกต่างกัน การเลือกรับประทานควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือกำลังรับประทานยาชนิดอื่นอยู่
หมายเหตุ: บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับถั่งเช่า สรรพคุณตามที่กล่าวอ้างบางประการยังต้องการการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผลทางการแพทย์อย่างแน่ชัด ผู้สนใจควรศึกษาข้อมูลและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนการบริโภค
