ตำนาน เจ้าแม่ลิ้มก่อเหนี่ยว เจ้าแม่จากเมืองจีน

เมื่อประมาณ 400 กว่าปีมาแล้ว เมืองจีนในสมัยราชวงศ์หมิง มีครอบครัวตระกูลลิ้มครอบครัวหนึ่ง มีลูก 2 คน คนพี่(ผู้ชาย)ชื่อ ลิ้มโต๊ะเคี่ยม คนน้อง(ผู้หญิง)ชื่อ ลิ้มกอเหนี่ยว ลิ้มโต๊ะเคี่ยม เป็นข้าราชการอยู่ที่เมืองจั่วจิว เนื่องจากนิสัยที่เป็นคนซื่อตรง ทำให้มีกลุ่มขุนนางคิดกำจัด ด้วยการใส่ร้ายลิ้มโต๊ะเคี่ยมว่าซ่องสุมกำลังคน และคบคิดกับโจรญี่ปุ่น ทางเมืองหลวงจึงประกาศจับกุม ทำให้ลิ้มโต๊ะเคี่ยมต้องหลบหนีไปยังเกาะไต้หวัน แล้วภายหลังล่องเรือลงมาหยุดที่เมืองตานี ในหมู่บ้านกรือเซะ ปัจจุบันคือจังหวัดปัตตานี

เวลาผ่านไปลิ้มโต๊ะเคี่ยมได้เปลี่ยนศาสนามานับถือศาสนาอิสลาม และแต่งงานอยู่กินกับธิดาเจ้าเมืองตานี ช่วงนั้นเป็นช่วงที่เจ้าเมืองต้องการสร้างมัสยิด เพื่อประกอบพิธีกรรมทางศาสนาอิสลาม ลิ้มโต๊ะเคี่ยมจึงอาสาเป็นผู้คุมงานก่อสร้างมัสยิดให้

ฝ่ายแม่ของลิ้มโต๊ะเคี่ยม เฝ้ารอลูกชายกลับบ้านทุกวัน ทำให้ทุกข์ใจจนล้มป่วย ลิ้มกอเหนี่ยวน้องสาวของลิ้มโต๊ะเคี่ยม ดูแลแม่จนหายดี และจึงตัดสินใจออกตามหาพี่ชาย ด้วยการรวบรวมชายฉกรรจ์ฝีมือดี 70 คน ลงเรือสำเภา 9 ลำ ออกตามหาพี่ชายจนรู้ข่าวว่าอยู่ที่เมืองตานี เมื่อเจอพี่ชายของตน ก็อ้อนวอนให้พี่ชายกลับบ้านไปเยี่ยมแม่ผู้ชรา ลิ้มโต๊ะเคี่ยมลำบากใจมาก เพราะตนต้องลี้ภัยจากราชสำนักจีน อีกทั้งยังต้องรับผิดชอบงานสร้างมัสยิด ทำให้ต้องตอบปฏิเสธน้องสาวไป แม้ว่าลิ้มกอเหนี่ยวจะพยายามเกลี่ยกล่อมสักเท่าใด พี่ชายก็ไม่เปลี่ยนใจ ทำให้เธอสิ้นหวัง คับแค้นใจพี่ชายเป็นอย่างมาก จึงอธิษฐานขอสาปแช่งอย่าให้พี่ชายสร้างมัสยิดสำเร็จ จากนั้นตัดสินใจผูกคอตาย เมื่อลิ้มโต๊ะเคี่ยมรู้ก็เสียใจมาก เขาจึงสร้างสุสานฝังศพเธอเอาไว้ (ปัจจุบันเป็นสุสานเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว ที่ตั้งอยู่ข้างมัสยิดกรือเซะ ตำบลตันหยงลุโละ อำเภอเมืองปัตตานี)

หลังจากที่ลิ้มกอเหนี่ยวสิ้นชีพไป เรือสำเภา 9 ลำ ก็ลูกปล่อยให้ล่มลงกลางทะเล บริเวณนี้จึงถูกเรียกว่า “รูสะมิแล” หมายถึง สนเก้าต้น โดยคำว่า “รู” เป็นภาษามาลายู แปลว่า สน และคำว่า “สะมิแล” แปลว่า เก้า

เล่ากันว่าลิ้มโต๊ะเคี่ยมสร้างมัสยิดยังไงก็ไม่สำเร็จ เพราะจะมีสายฟ้าผ่ายอดโดมจนพังทลายทุกครั้ง เชื่อกันว่าเป็นเพราะคำสาปแช่งของลิ้มกอเหนี่ยว ลิ้มโต๊ะเคี่ยมจึงหยุดการสร้างมัสยิด ปัจจุบันมัสยิดนี้คือ “มัสยิดกรือเซะ” โบราณสถานสำคัญของเมืองปัตตานี

นอกจากชาวเมืองปัตตานีจะศรัทธาในความเด็ดเดี่ยว และแรงสาปแช่งของเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวแล้ว ยังเชื่อกันว่า! เจ้าแม่มีความศักดิ์สิทธิ์ และช่วยคุ้มครองชาวเรือให้อยู่รอด ปลอดภัย เมื่อยามออกสู่ท้องทะเล

ศาลเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว หรือ ศาลเจ้าเล่งจูเกียง ตั้งอยู่เลขที่ 63 ถนนอาเนาะรู ตำบลอาเนาะรู เป็นศาลที่ประดิษฐานรูปแกะสลักของเจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว พระหมอ เจ้าแม่ทับทิม ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปีจะมีงานประเพณีแห่เจ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยวไปตามถนนสายต่าง ๆ ภายในตัวเมืองปัตตานีทำพิธีลุยไฟบริเวณหน้าศาลเจ้าเล่งจูเกียง ว่ายน้ำข้ามแม่น้ำตานีบริเวณสะพานเดชานุชิต ในงานนี้มีผู้ที่เคารพศรัทธามาร่วมงานเป็นจำนวนมากทุกปี

ที่มา