เย็นตาโฟ หมายถึง อาหารแบบจีนอย่างหนึ่งคล้ายก๋วยเตี๋ยว แต่ใส่ผักบุ้ง ปลาหมึกแช่ด่าง เต้าหู้ เลือดหมู ลูกชิ้นปลา แมงกะพรุน
สูตรของเย็นตาโฟมีหลายสูตร ทั้งแบบธรรมดา แบบต้มยำทะเล โดยใส่เครื่องปรุงที่เป็นอาหารทะเลไปด้วย ตามการเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย ปลาหมึกกรอบ แมงกะพรุน บางร้านก็ ใช้เห็ดหูหนูขาวแทน ให้เนื้อสัมผัสเหมือนแมงกะพรุน แต่ไม่เหม็นคาว
ถึงแม้ว่าเครื่องปรุงในเย็นตาโฟ จะแตกต่างกันไป แต่เอกลักษณ์อย่างหนึ่งที่ต้องมีเหมือนกันคือ ต้องใส่ซอสเย็นตาโฟ ลงไปในน้ำก๋วยเตี๋ยว ทำให้น้ำก๋วยเตี๋ยวมีสีแดง
ชื่อของเย็นตาโฟ มาจากเย็นตาโฟ ซึ่งทำมาจากเต้าหู้ยี้ ในภาษาจีนฮากกา เรียกว่า แท้วฟู้ยู้ โดยมีผู้สันนิษฐานว่าชาวแต้จิ๋วรับมาแล้วออกเสียงตามแบบถนัดว่า เยี่ยงเต่าฮู และเพี้ยนมาเป็นเย็นตาโฟในปัจจุบัน
แต่ก็บางความเชื่อก็ว่า ชาวจีนแต้จิ๋วเรียกเย็นตาโฟ ว่า ยี่อ่องเต่าฝู่ เมื่อคนไทยได้ยิน และเรียกกันไปมา จึงกลายเป็นชื่อเย็นตาโฟ ดังเช่นปัจจุบัน
ก๋วยเตี๋ยวถูกปรุงแต่งเป็นเย็นตาโฟเมื่อใด ยังไม่มีการบันทึกไว้ แต่ตามที่มีการศึกษา ต้นตำรับอาหารของจีนจะมีรสชาติจืด ซึ่งคนไทยในสมัยก่อนนั้นไม่ชอบอาหารจืด ชอบอาหารที่มีรสจัด โดยมีการนำเต้าหู้ยี้มาใส่เพื่อปรุง และนำชื่อเรียกของเต้าหู้ชนิดนั้นมาตั้งเป็นชื่อของก๋วยเตี๋ยวใส่เต้าหู้ยี้ ว่า เย็นตาโฟ
